SÖZE BESMELEYLE BAŞLANIR 

  • Başında ALLAH’ın adı zikredilmeyen her söz kısırdır. Hayırlı sonuç vermez. (Nesai)

RAHAT ANLAŞILIR ŞEKİLDE TANE TANE KONUŞULUR 

  • Hz. Aişe (ra) anlatıyor: “Rasulullah ﷺ konuşurken, ağır ağır konuşurdu, öyle ki eğer biri çıkıp, kelimeleri saymak istese sayardı. 0, sözü sizin gibi peş peşe getirmezdi.” (Buhari)
  • ALLAH Rasulü ﷺ çabuk konuşmazdı; her işitenin anlayacağı şekilde teker teker konuşurdu. (Tirmizi)

ÇAĞIRAN KİŞİYE “BUYUR” DİYE CEVAP VERİLİR 

  • Hz. Aişe (ra) anlatıyor: “Rasulullah ﷺ kadar güzel ahlaka sahip olan hiç kimse görmedim. Ne zaman ashabından veya ailesinden biri onu çağırmışsa, mutlaka, “buyur!” demiştir.” (Ebu Naim, İsfahani)

ÖNEMLİ SÖZLER ÜÇ KEZ TEKRAR EDİLİR

  • Hz. Enes İbnu Malik (ra) anlatıyor: “Rasulullah ﷺ söylediği bellensin diye sözünü üç kere tekrar ederdi.” (Tirmizi)

HALK İÇİNDE YÜKSEK SESLE KONUŞULMAZ 

  • Hz. Aişe (ra) anlatıyor: “Rasulullah ﷺ terbiye dışı bir söz söylemezdi. Böyle bir söz söylemeye kesinlikle teşebbüs bile etmezdi. Çarşı ve pazarlarda da yüksek sesle, çevreyi rahatsız edecek şekilde kesinlikle konuşmazlardı… Utangaçlığından dolayı kimsenin yüzüne uzun süre bakamazdı. Hoş olmayan bir söz söylemek zorunda kaldığında onu kinaye yollu anlatırdı.” (Tirmizi)

HAYIR DEMEK ZORUNDA KALINCA SUSMAK DAHA İYİDİR

  • ALLAH Rasulü ﷺ hemen hemen hiç, “hayır” demezdi. Kendisinden bir şey istenildiğinde onu yapmak isterse “evet” derdi. Yapmak istemezse susardı. (Ramuz el-Ehadis)

GEREKMEDİKÇE KONUŞMAMAK

  • Diline sahip olana ne mutlu. (Tirmizi)
  • Rahat etmeyi seven sussun. (İbn Ebi’d-Dünya)
  • ALLAH’a ve ahiret gününe inanan kimse ya hayır söylesin ya da sussun. (Tirmizi)
  • Enes İbnu Malik (ra) anlatıyor: “Rasulullah ﷺ Ebu Zer ile karşılaştı ve ona: “Ey Ebu Zer! Sana yapılması başka işlerden daha kolay ve sevabı daha çok olan iki şeyi bildireyim mi? dedi. Ebu Zer: “Bildir, ya Rasulullah” dedi.” Rasulullah ta ﷺ: “Güzel ahlaklı olman ve az konuşup çok susmandır. Kudret ve iradesi ile yaşadığım ALLAH’a yemin ederim ki, insanlar bunlar kadar güzel şeyle amel etmemişlerdir.” (İbn (Ebi’d-Dünya)

HÂKİMLİK YAPAN İKİ TARAFA DA AYNI ŞEKİLDE KONUŞSUN

  • Sizden biri Müslümanlar arasında hüküm vermek durumunda kaldığı zaman her iki hasma da aynı ses tonuyla konuşsun. (Ramuz el-Ehadis)

SÖZÜNÜ UNUTAN SALÂT Û SELÂM GETİRSİN

  • Bir kimse bir şey söylemek ister de unutursa, bana salât-u selam getirsin. Muhakkak ki bana salât onun sözüne haleftir. Ve umulur ki ona kendi sözünü de hatırlatabilir. (Ramuz el-Ehadis)

GİZLİ KONUŞMAK

  • Üç kişi beraberken, ikisi aralarında özel konuşmasınlar, öbürünü üzer. (Buhari)
  • İnsanlar üç kişi oldukları zaman, iki kişi aralarında gizli konuşup üçüncüyü yalnız bırakmasınlar. (Buhari, Edeb-ül Murfed)

GÖZLE ETRAFA BAKINMAK BİR SÖZÜ EMANET YAPAR 

  • Bir kimse bir söz söyler de sonra etrafına bakınırsa o söz emanettir, gizlenmelidir. (Ramuz el-Ehadis)

KULAK HIRSIZLIĞI HARAMDIR

  • Kim kendisinden hoşlanmadıkları halde bir grubun konuşmasını dinlemeye çalışırsa Kıyamet Günü kulağına erimiş kurşun dökülür. (Buhari)
  • İki kişi gizli konuşurlarken aralarına girmeyin. (Ramuz el-Ehadis)

DİLİNİ GARANTİ EDENE CENNET GARANTİ EDİLİR 

  • Kim bana iki çenesi ile iki bacağı arasındaki konusunda garanti verirse, ben de ona cennet konusunda garanti veririm. (Buhari)

SÖZ HAKKI BÜYÜĞÜNDÜR

  • Konuşmaya büyükten başlayın. (Buhari)

GÜNAH OLARAK HER DUYDUĞUNU SÖYLEMEK YETER

  • Her duyduğunu söylemek kişiye günah olarak yeter. (Ebu Davud)

ALLAH’I ANMANIN DIŞINDA AZ KONUŞ

  • ALLAH’ı anmanın dışında fazla konuşmayın. Çünkü ALLAH’ı hatıra getirmeden çok konuşmak kalbi katılaştırır. (Tirmizi)

DÜŞÜNMEDEN KONUŞMAK TEHLİKELİDİR

  • Kul, hiç düşünmeden ALLAH’ın hoşlanmadığı öyle bir söz söyler ki, bununla cehennemi boylar. (Buhari)

LAF TAŞIYAN CENNETTEN MAHRUM KALIR

  • Laf taşıyan herhangi bir kimse cennete giremez. (Müslim)

GIYBET NEDİR?

  • ALLAH Rasulü ﷺ: “Gıybet nedir?” diye sordu. sahabiler: “ALLAH ve Rasulü daha iyi bilir” dediler. Rasulullah ﷺ: “Gıybet bir Müslüman kardeşini onun hoşlanmayacağı bir biçimde anmadır.” buyurdu. “Eğer söylediğim şeyler kardeşimde varsa” denildi. Rasulullah ﷺ: “Eğer söylediğin şeyler kardeşinde varsa, onun gıybetini yapmış, yoksa iftira etmiş olursun” buyurdu. (Müslim)

SORU ÖĞRENMEK İÇİN SORULUR

  • Kişi kardeşiyle oturunca öğrenmek için sorsun, inatlaşmak için değil. (Tirmizi)

CEVABINI BİLMEDİĞİN SORU KARŞISINDA NE DERSİN? 

  • Kişi sorulan şeyi iyi bilirse cevap vermeli, iyice bilmezse “ALLAH daha iyi bilir” demelidir. (Tirmizi)

İLMİN ÜÇTE BİRİ “BİLMİYORUM” DEMEKTİR

  • İlim üçtür. Kur’an-ı Kerim, sünnet ve “bilmiyorum” demek. (Tirmizi)